Thursday, March 4, 2010

Makapaatiddog iti Biag ti Ar-arusip. (Caulerpa Seaweed Increases Longevity.)

Caulerpa lentilifera


Abe V Rotor
Bannawag
Okeyka, Apong!
Dagiti Tawid a Sirib ken Adal

Does eating arusip or lato (Caulepa racenosa and C lentilifera) increase life span? Yes. And it promotes good health as well.
PUDNO kadi nga at-atiddog ti biag dagiti agsidsida iti lato wenno ar-arusip?
Pudno, kas paneknekan dagiti agsuksukisok iti UST Faculty of Pharmacy a da AG Chua AG, AI Fancubit, F Flores, ken MR Liwag.

Natakuatan dagitoy a daytoy berde a ruot iti baybay (Caulerpa) a mailaklako iti dua a kita, C. lentelifera ken C. racemosa, addaan imetda nga antibiotiko. Natakuatan nga epektibo ti raw extract a pangpaksiat iti bakteria, kas iti Pseudococcus ken Escherischia coli, kadawyan nga organismo a mangipaay iti sakit iti tattao. Malaksid iti daytoy nga imetna, addaan pay iti caulerpin a kadagiti kaaduan a tattao, addaan iti makaparelaks nga epekto.
No ketdi mapalaluan, makapaulaw met. Daytoy laeng ti ruot iti baybay nga addaan iti kastoy a simtoma.

* * *
There are weeds that are useful in many ways. Take the case of the Cyperus rotundus (barsanga)- it is a practical home remedy for wounds, cough, and toothache.
Umad-adu dagiti matakuatan a makaagas a mula. Adtoyda:
• Barsanga wenno barissanga (Cyperus rotundus) – mairaman daytoy iti pamilia Cyperaceae, makalasat ti bagasna bayat ti katikagna tapno agtubo met laeng iti idadateng ti panagtutudo. Segun iti “Salamat, Dok” a programa iti ABS-CBN, maibilag ti bagasna ket maaramid a tsaa, ket mabalin nga agas iti sakit ti tian. Idinto a ti sadiwa a bagas ti barsanga, mataltal wenno mapitpit nga agas iti sugat. Mabalin pay nga ukisan lattan sa maisingit iti rukab ti agsaksakit a ngipen.

• Salsalamagi (Phyllantus niruri) – ruot a kaarngi ti salamagi. Epektibo daytoy a pagagas iti parikut iti kidney ken paksiatenna ti HIV virus. Segun met laeng daytoy iti “Salamat, Dok”.
This plant is effective against HIV-AIDS!


Salsalamagi

• Oregano (Coleus amboinicus) – epektibo daytoy para iti napanaas a karabukob ken uyek. Dekdeken dagiti bulong, mabalin a presko wenno nalamaw, malaokan iti tubbog ti prutas wenno asukar ken apaganem-em a danum.
You must have Oregano always in your backyard so that you will not buy cough syrup, analgesic. It is best for sore throat, Just take a leaf or two with you favorite juice drink.

Eucalyptus (Eucalyptus globules labillardiere) – nagimet iti lana. Agas para iti sakit ti ngipen. No mangisagana, mangala iti pasar ti tallopulo a presko a bulong a nataengan, ibilag ken lebbeken. Nayonan iti ethyl-alcohol apagkapat iti nalebbek a bulong ket ipan iti baso. Mabalinen daytoy nga usaren kas tooth drop ken mabalin nga agpaut iti sumagmamano a bulan. No adda agsakit ti ngipenna a kameng ti pamilia, patedtedan laeng wenno mangibabasa iti cotton bud sa ideppel iti apektado a paset ti ngipen. Mabalin met nga usaren kadagiti sumaganad:
 agas kadagiti sakit iti kudil
 agas iti sakit ti tian, maitapal wenno maisapsapo
 paglaok iti maaramid a nabanglo a sabon


Eucalyptus


Eucalyptus is the source of volatile oil to replace those in the commercial market. It is aromatherapy. It drives mosquitoes away. It can be used directly as rub off repellant.

* * *
Napadasanyon ti adda iti sango ti nagadu a tao ket bigla a nagbaengkayo?
Awan met ket dakesna. Ngem kasla nakababain met latta.
Ti aramidenyo no mariknayo nga umayen ni baeng, pislenyo ti puon ti agong agingga nga agawaaw wenno mapukaw ti umay a baeng. Mabalin nga aramidenyo daytoy uray dakayo ti madama nga agsasao iti maysa a komperensia a dida madmadlaw. Ngem masapul a masakbayanyo, ta saan a makaur-uray ni baeng.

Press the base of your nose above your upper lip to stop sneezing. Then surreptitiously leave and explode somewhere.
* * *
Palagip daytoy gapu ta panagtutudo ita.
Dikay koma agig-iggem iti buneng wenno ania man a landok bayat ti panagkimkimatna. Napartak a pagnaan ti koriente ti landok; kasta met nga atrakarenda ti kimat.

When you are in the field and you sense lightning and thunder even in the distance, better sheath your bolo and leave. ~

Living with Folk Wisdom, AVR

No comments:

Post a Comment